Cloud ကိုနားလည်ခြင်း- အတွက် Beginner’s Guide
ယနေ့ခေတ် ဒစ်ဂျစ်တယ်ကမ္ဘာမှာ “cloud computing” ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို နေရာတိုင်းမှာ တွေ့နေရပါတယ်။ cloud အကြောင်းပြောတဲ့အခါ Amazon Web Services (AWS) ဆိုတဲ့ နာမည်က ထိပ်ဆုံးမှာ ရှိနေပါတယ်။ သင်ဟာ စွန့်ဦးတီထွင်သူအသစ်ဖြစ်စေ၊ နည်းပညာနယ်ပယ်မှာ တိုးတက်လိုသူဖြစ်စေ၊ ဒါမှမဟုတ် အင်တာနက်ရဲ့ အခြေခံအဆောက်အဦတွေ ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်တယ်ဆိုတာကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်း သိချင်သူဖြစ်စေ AWS ကို နားလည်တာဟာ အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုပါပဲ။
https://mindgnite.com ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ စွမ်းရည်တွေ တိုးတက်စေမယ့် ဗဟုသုတတွေကို မျှဝေဖို့ပါပဲ။ ကျွန်တော့်ရဲ့ MBA ခရီးစဉ်အတွင်း cloud ကမ္ဘာထဲကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဝင်ရောက်ကြည့်တဲ့အခါ AWS က ပေးစွမ်းနိုင်တဲ့ ကြီးမားတဲ့ စွမ်းအားနဲ့ ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိမှုကို တကယ်ပဲ သဘောကျမိပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးက AWS ဆိုတာဘာလဲ၊ ဘာကြောင့်အရေးကြီးတာလဲ၊ သူ့ရဲ့ အဓိကဝန်ဆောင်မှုတွေက ဘာတွေလဲဆိုတာကို နားလည်ဖို့အတွက် သင့်ရဲ့ အခြေခံလမ်းညွှန်ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။
Cloud Computing ဆိုတာဘာလဲ။ (ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်)
AWS ကို မပြောခင် cloud computing ကို အတိုချုပ်နားလည်ထားရအောင်။ သင့် website ကိုဖွင့်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် သင့်ဖိုင်တွေကို သိမ်းဆည်းဖို့ ကွန်ပျူတာတစ်လုံး လိုအပ်တယ်လို့ စဉ်းစားကြည့်ပါ။ အရင်တုန်းကဆိုရင် သင်ဟာ physical server တွေ ဝယ်ရမယ်၊ သင့်ရုံးခန်း (ဒါမှမဟုတ် data center) မှာ တပ်ဆင်ရမယ်၊ သူတို့ရဲ့ ပါဝါ၊ အအေးပေးစနစ်၊ လုံခြုံရေးနဲ့ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းမှုတွေကို စီမံခန့်ခွဲရပါမယ်။ ဒါဟာ ကုန်ကျစရိတ်များပြီး ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ် မရှိသလို အစောပိုင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ အများကြီး လိုအပ်ပါတယ်။
Cloud computing ဆိုတာကတော့ IT အရင်းအမြစ်တွေကို အင်တာနက်ကနေတစ်ဆင့် လိုအပ်သလို အသုံးပြုနိုင်တဲ့ (on-demand) ပေးဝေမှုဖြစ်ပြီး အသုံးပြုသလောက်သာ ပေးချေရတဲ့ စျေးနှုန်းစနစ် ဖြစ်ပါတယ်။ သင်ကိုယ်တိုင် physical infrastructure ကို ပိုင်ဆိုင်ပြီး ထိန်းသိမ်းဖို့ မလိုဘဲ cloud ပံ့ပိုးပေးသူဆီကနေ computing power, storage, databases, networking, analytics နဲ့ အခြားဝန်ဆောင်မှုတွေကို လိုအပ်သလို ရယူအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
လျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုပဲ စဉ်းစားကြည့်ပါ- သင်ကိုယ်တိုင် ဓာတ်အားပေးစက်ရုံ တည်ဆောက်ဖို့မလိုပါဘူး။ သင်ဟာ grid (ဓာတ်အားလိုင်း) ထဲကို ချိတ်ဆက်ပြီး သုံးစွဲသလောက်သာ ပေးချေရတာပါ။ Cloud computing ကလည်း IT အရင်းအမြစ်တွေအတွက် အဲဒီလိုမျိုး utility model ကို ပေးစွမ်းပါတယ်။
ဒါဆို Amazon Web Services (AWS) ဆိုတာဘာလဲ။
Amazon Web Services (AWS) ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အပြည့်စုံဆုံးနဲ့ အကျယ်ပြန့်ဆုံး အသုံးပြုနေတဲ့ cloud platform ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ data center တွေကနေ အပြည့်အစုံပါဝင်တဲ့ ဝန်ဆောင်မှုပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကို ပေးထားပါတယ်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာ စတင်ခဲ့တဲ့ AWS ဟာ Amazon ရဲ့ အတွင်းပိုင်း အခြေခံအဆောက်အဦဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှု (သူတို့ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ e-commerce လုပ်ငန်းကို လည်ပတ်ရာကနေ ရရှိလာတဲ့ အတွေ့အကြုံ) ကို ယူပြီးတော့ ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုအနေနဲ့ ဘယ်သူမဆို အသုံးပြုနိုင်အောင် ပေးထားတာပါ။
အတိုချုပ်အားဖြင့် AWS က ပေးစွမ်းတာတွေကတော့:
- Infrastructure as a Service (IaaS): virtual server တွေ၊ storage နဲ့ network တွေလိုမျိုး။
- Platform as a Service (PaaS): ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနဲ့ လည်ပတ်မှုအတွက် လိုအပ်တဲ့ infrastructure တွေကို ကိုယ်တိုင်တည်ဆောက်ထိန်းသိမ်းရတဲ့ ရှုပ်ထွေးမှုမရှိဘဲ application တွေကို တည်ဆောက်၊ run နိုင်ဖို့နဲ့ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ဖို့။
- Software as a Service (SaaS): အသုံးပြုရန် အသင့်ဖြစ်နေတဲ့ application အပြည့်အစုံတွေ။
AWS ဘာကြောင့် ဒီလောက်ရေပန်းစားတာလဲ။ အဓိက အကျိုးကျေးဇူးများ
စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ လူပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေကြောင့် AWS ကို ရွေးချယ်ကြပါတယ်။
- ကုန်ကျစရိတ်သက်သာခြင်း (Pay-as-you-go): သင်အမှန်တကယ် အသုံးပြုတဲ့ computing power, storage နဲ့ အခြားရင်းမြစ်တွေအတွက်သာ ပေးချေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် hardware နဲ့ infrastructure အတွက် ကြီးမားတဲ့ ကနဦးရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ မလိုအပ်တော့ပါဘူး။ Startups တွေနဲ့ လုပ်ငန်းငယ်လေးတွေအတွက် ဒါဟာ တကယ်ကို အခြေအနေပြောင်းလဲစေမယ့် အရာတစ်ခုပါ။
- ချဲ့ထွင်နိုင်စွမ်း (Scalability) နှင့် ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်ရှိခြင်း (Elasticity): ရုတ်တရက် traffic များလာလို့ computing power ပိုလိုတာလား။ AWS က သင့်ရဲ့ အရင်းအမြစ်တွေကို လိုအပ်သလို ချက်ချင်း ချဲ့ထွင်ပေးနိုင်ပါတယ်။ Peak load တွေအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်စရာမလိုတာကြောင့် သိသိသာသာ ကုန်ကျစရိတ် သက်သာစေပါတယ်။
- ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာရောက်ရှိနိုင်မှု (Global Reach): AWS မှာ ကြီးမားတဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ infrastructure (အောက်မှာ ပိုပြီး ပြောပါမယ်) ရှိတာကြောင့် သင့် application တွေကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ သင့်အသုံးပြုသူတွေနဲ့ ပိုမိုနီးကပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ဖြန့်ကျက်ထားနိုင်ပြီး latency ကို လျှော့ချကာ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်နိုင်ပါတယ်။
- လျင်မြန်သွက်လက်ခြင်း (Agility) နှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှု (Innovation): Developer တွေဟာ မိနစ်ပိုင်းအတွင်း အရင်းအမြစ်အသစ်တွေကို ဖန်တီးနိုင်ပြီး အိုင်ဒီယာအသစ်တွေနဲ့ စမ်းသပ်ကာ application တွေကို ရိုးရာ IT ထက် အများကြီး ပိုမိုမြန်ဆန်စွာ deploy လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါက ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကို အရှိန်မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။
- လုံခြုံရေး (Security): AWS မှာ shared responsibility model (တာဝန်ဝေမျှမှုပုံစံ) ရှိပါတယ်။ ဆိုလိုတာက AWS က cloud ရဲ့ လုံခြုံရေး (physical infrastructure, network စသည်) ကို စီမံခန့်ခွဲပေးပြီး သင်ကတော့ cloud ထဲရှိ လုံခြုံရေး (သင့် data၊ configuration များ၊ access control များ) အတွက် တာဝန်ရှိပါတယ်။ AWS ဟာ လုံခြုံရေးအတွက် အကြီးအကျယ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားပြီး များသောအားဖြင့် on-premise solution အများစုထက် ပိုမိုလုံခြုံတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပံ့ပိုးပေးပါတယ်။
- စိတ်ချရမှု (Reliability): မျိုးစုံသော data center တွေမှာ ဖြန့်ကျက်ထားတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကြောင့် AWS ဟာ high availability နဲ့ fault tolerance အတွက် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားတာဖြစ်ပြီး သင့် application တွေ downtime ဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းပါးစေပါတယ်။
AWS Global Infrastructure ကို နားလည်ခြင်း
AWS ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ network ကို high availability နဲ့ performance အတွက် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားတဲ့ ခိုင်မာတဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ infrastructure နဲ့ တည်ဆောက်ထားပါတယ်။
- Regions: AWS မှာ သီးခြားတည်ရှိတဲ့ နေရာများစွာ ရှိတဲ့ ပထဝီဝင်ဒေသတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ Region တစ်ခုစီဟာ လုံးဝသီးခြားဖြစ်ပြီး fault tolerance နဲ့ stability အမြင့်ဆုံးရရှိဖို့အတွက် အခြား Region တွေနဲ့ သီးခြားဖြစ်အောင် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားပါတယ်။ ဥပမာ- “us-east-1” ဟာ US ရှိ Northern Virginia Region ဖြစ်ပါတယ်။
- Availability Zones (AZs): Region တစ်ခုစီအတွင်းမှာ သီးခြားစီတည်ရှိပြီး physically ခွဲခြားထားတဲ့ data center တွေကို Availability Zones လို့ခေါ်ပါတယ်။ AZ တွေဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု အတော်အသင့် ကွာဝေးပြီး ပါဝါ၊ network တွေကလည်း redundancy ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် low-latency link တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် Region တစ်ခုအတွင်းမှာရှိတဲ့ AZs များစွာမှာ သင့် application တွေကို ဖြန့်ကျက်ထားနိုင်ပြီး AZ တစ်ခု downtime ဖြစ်သွားရင်တောင် သင့် application က အခြား AZ မှာ ဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်ပါတယ်။
- Edge Locations (နှင့် CloudFront): ဒါတွေကတော့ Amazon CloudFront (AWS ရဲ့ Content Delivery Network, ဒါမှမဟုတ် CDN) က end-user တွေဆီကို content တွေကို latency နည်းနည်းနဲ့ ပေးပို့ဖို့ အသုံးပြုတဲ့ data center တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ မြို့ကြီးတွေမှာ တည်ရှိပြီး ပိုမိုမြန်ဆန်တဲ့ ပေးပို့မှုအတွက် content တွေကို user တွေနဲ့ ပိုမိုနီးကပ်အောင် cache လုပ်ထားပါတယ်။
ဒီလို ဖြန့်ကျက်ထားတဲ့ infrastructure ကြောင့်ပဲ AWS ဟာ သူ့ရဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဖောက်သည်တွေဆီကို high availability နဲ့ performance ကို ပေးစွမ်းနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
Beginners များအတွက် အဓိက AWS ဝန်ဆောင်မှုများ
AWS က ရာနဲ့ချီတဲ့ ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ပေးစွမ်းနေတာကြောင့် အစပိုင်းမှာ ခေါင်းရှုပ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခြေခံနားလည်မှုအတွက် အခြေခံအကျဆုံးနဲ့ အသုံးအများဆုံး ဝန်ဆောင်မှုအချို့ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
- Amazon EC2 (Elastic Compute Cloud): ဒါက cloud ထဲက သင့်ရဲ့ virtual server ပါ။ သင်ဟာ အမျိုးမျိုးသော operating system တွေနဲ့ computing power ရှိတဲ့ virtual machine တွေ (instances) ကို ငှားရမ်းနိုင်ပါတယ်။ Hardware ကိစ္စတွေ ခေါင်းမရှုပ်ဘဲ လိုအပ်သလို ဖွင့်လိုက်ပိတ်လိုက် လုပ်နိုင်တဲ့ ကွန်ပျူတာတစ်လုံးရှိသလိုပါပဲ။
- ဥပမာ- သင့်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ကွန်ပျူတာ ဒါမှမဟုတ် laptop၊ ဒါပေမယ့် Amazon က ဝေးလံတဲ့နေရာမှာ host လုပ်ပေးထားတာ။
- Amazon S3 (Simple Storage Service): S3 ကို documents, images, videos, backups, website content စတဲ့ ဘယ်အရာအတွက်မဆို အလွန်ချဲ့ထွင်နိုင်တဲ့ (scalable)၊ လုံခြုံတဲ့၊ ကြာရှည်ခံတဲ့ storage အဖြစ် စဉ်းစားပါ။ ဒါက “object storage” ဖြစ်ပြီး data တွေကို “buckets” ထဲမှာ object တွေအဖြစ် သိမ်းဆည်းပါတယ်။
- ဥပမာ- အင်တာနက်ပေါ်က အကန့်အသတ်မရှိကြီးမားပြီး အလွန်စိတ်ချရတဲ့ hard drive တစ်ခု။
- Amazon RDS (Relational Database Service): သင်ဟာ MySQL, PostgreSQL, SQL Server, Oracle လိုမျိုး ရိုးရာ SQL database တစ်ခု လိုအပ်တယ်ဆိုရင် RDS က အဲဒါကို တည်ဆောက်ဖို့၊ လည်ပတ်ဖို့နဲ့ ချဲ့ထွင်ဖို့ လွယ်ကူစေပါတယ်။ AWS က patching, backups နဲ့ scaling တွေကို စီမံခန့်ခွဲပေးပါတယ်။
- ဥပမာ- သင့် database တွေကို သင့်အတွက် အလိုအလျောက် စီမံခန့်ခွဲပေးတဲ့ database administrator တစ်ဦး။
- AWS Lambda: ဒါက “serverless” compute service တစ်ခုပါ။ server တွေကို စီမံခန့်ခွဲဖို့ မလိုဘဲ သင့် code ကိုသာ upload လုပ်လိုက်ရုံပါပဲ။ Lambda က events တွေ (ဥပမာ- S3 ကို file အသစ်တစ်ခု upload လုပ်တာ ဒါမှမဟုတ် HTTP request တစ်ခု) ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုအဖြစ် အဲဒီ code ကို run ပေးပါတယ်။ သင့် code အလုပ်လုပ်တဲ့ compute time အတွက်သာ သင်ပေးချေရပါတယ်။
- ဥပမာ- မှော်ခလုတ်တစ်ခု- သင်နှိပ်လိုက်တာနဲ့ သင့် code အလုပ်လုပ်ပြီး အတိအကျ run နေတဲ့အချိန်အတွက်ပဲ bill ကျပါတယ်။
- AWS Identity and Access Management (IAM): ဒီဝန်ဆောင်မှုက သင့် AWS အရင်းအမြစ်တွေကို ဘယ်သူ (ဒါမှမဟုတ် ဘယ်ဝန်ဆောင်မှု) က ဘယ်လို access လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာကို လုံခြုံစွာ ထိန်းချုပ်နိုင်အောင် ကူညီပေးပါတယ်။ သင်ဟာ user တွေ၊ group တွေ၊ role တွေ ဖန်တီးနိုင်ပြီး အသေးစိတ်ခွင့်ပြုချက်တွေကို သတ်မှတ်နိုင်ပါတယ်။
- ဥပမာ- သင့် AWS account တစ်ခုလုံးအတွက် လုံခြုံရေးအစောင့်နဲ့ သော့ထိန်းသိမ်းသူ။
- Amazon VPC (Virtual Private Cloud): ဒါက AWS cloud အတွင်းမှာ သင့်ကိုယ်ပိုင် သီးခြား network တစ်ခု ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။ IP address ranges, subnets, route tables, network gateway တွေအပါအဝင် သင့် virtual networking ပတ်ဝန်းကျင်ကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ပါတယ်။
- ဥပမာ- Amazon ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ data center ထဲမှာ သင့်ကိုယ်ပိုင် သီးခြား၊ လုံခြုံတဲ့ ရုံး network တစ်ခုကို တည်ဆောက်တာ။
AWS Free Tier ဖြင့် စတင်ခြင်း
AWS ကို လေ့လာဖို့ အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုက လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ခြင်းပါပဲ။ AWS က Free Tier ကို ပေးထားပါတယ်။ အဲဒါက AWS customer အသစ်တွေကို AWS ဝန်ဆောင်မှုများစွာကို သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေ (အချို့ဝန်ဆောင်မှုတွေအတွက် ၁၂ လ) ဒါမှမဟုတ် အကန့်အသတ်မရှိ (အခြားဝန်ဆောင်မှုတွေအတွက်) အခမဲ့ စူးစမ်းလေ့လာခွင့် ပေးထားပါတယ်။ ဒါဟာ မမျှော်လင့်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ မရှိဘဲ လေ့လာဖို့အတွက် အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ အရင်းအမြစ်တစ်ခုပါပဲ။ သင့်ရဲ့ အသုံးပြုမှုကို စောင့်ကြည့်ဖို့ပဲ မမေ့ပါနဲ့!
နိဂုံး- သင့်ရဲ့ Cloud ခရီးစတင်ခြင်း
AWS ဟာ အဆက်မပြတ် တိုးတက်ပြောင်းလဲနေတဲ့ အစွမ်းထက်တဲ့ platform တစ်ခုဖြစ်ပြီး လုပ်ငန်းနယ်ပယ်တိုင်းမှာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွေကို မောင်းနှင်နေပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အခြေခံတွေကို နားလည်တာဟာ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍတွေအတွက်သာမကဘဲ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတတွေ ဖြစ်လာနေပါတယ်။ ကျွန်တော့်ရဲ့ MBA ခရီးစဉ်ကို ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းရင်း cloud strategy တွေကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစွာ လေ့လာရင်း ဒီမှာ https://www.google.com/search?q=mindgnite.com မှာ ထိုးထွင်းသိမြင်မှုတွေနဲ့ လက်တွေ့အသုံးချမှုတွေကို ပိုမိုမျှဝေသွားပါမယ်။
စတင်လေ့လာပါ၊ Free Tier နဲ့ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ကြည့်ပါ၊ မကြာခင်မှာပဲ cloud ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အလားအလာတွေကို သင်ရှာဖွေတွေ့ရှိရပါလိမ့်မယ်။