ယနေ့ခေတ် ပြိုင်ဆိုင်မှုဟာ ကုမ္ပဏီချင်းပြိုင်တာ မဟုတ်ဘဲ Supply Chain တွေချင်း ပြိုင်ဆိုင်နေတာဖြစ်ပါတယ် ။
Supply Chain ဆိုတာ ထုတ်ကုန်တစ်ခု ဒါမှမဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုကို ကုန်ကြမ်း (raw material) တွေကနေ စပြီး နောက်ဆုံးစားသုံးသူ (end consumer) လက်ထဲကို ရောက်တဲ့အထိ ပါဝင်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်အားလုံးရဲ့ ကွင်းဆက်တစ်ခုပါ။ ဒီကွင်းဆက်မှာ ကုန်ကြမ်းပေးသွင်းသူ (suppliers)၊ ထုတ်လုပ်သူ (manufacturers)၊ လက်ကားရောင်းချသူ (wholesalers)၊ လက်လီရောင်းချသူ (retailers) နဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေလို အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံ ပါဝင်ပါတယ်။
အရင်တုန်းက ကုမ္ပဏီတွေဟာ ဈေးကွက်ထဲမှာ သူတို့ရဲ့ထုတ်ကုန်တွေကိုပဲ အဓိကထားပြီး ပြိုင်ဆိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုခေတ်မှာတော့ ပြိုင်ဆိုင်မှုဆိုတာ ကုမ္ပဏီချင်းပြိုင်တာ မဟုတ်တော့ဘဲ Supply Chain တွေချင်း ပြိုင်ဆိုင်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ကုမ္ပဏီရဲ့ အောင်မြင်မှုဟာ သူတို့ရဲ့ Supply Chain က ဘယ်လောက် အားကောင်းလဲဆိုတာအပေါ် မူတည်နေလို့ပါပဲ။
Supply Chain Management (SCM) ရဲ့ မဟာဗျူဟာပိုင်းဆိုင်ရာ အရေးပါမှု
Supply Chain ရဲ့ မဟာဗျူဟာပိုင်းဆိုင်ရာ အရေးပါမှုကို အောက်ပါအချက်တွေနဲ့ ဖော်ပြနိုင်ပါတယ်။
1. ကုန်ကျစရိတ် လျှော့ချနိုင်ခြင်း
ကောင်းမွန်တဲ့ Supply Chain Management ဟာ ကုန်ပစ္စည်းသယ်ယူပို့ဆောင်မှု၊ သိုလှောင်မှုနဲ့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်တွေကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ- ထုတ်ကုန်တစ်ခု ထုတ်လုပ်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို စနစ်တကျ ဝယ်ယူခြင်းနဲ့ ပို့ဆောင်ခြင်းအားဖြင့် မလိုအပ်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေကို ရှောင်ရှားနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို ကုန်ကျစရိတ်တွေ သက်သာသွားတဲ့အခါ ပြိုင်ဘက်တွေထက် ဈေးနှုန်းကို ပိုမို လျှော့ချရောင်းချနိုင်ပြီး ဈေးကွက်ဝေစု (market share) ပိုရနိုင်ပါတယ်။
2. Customer Satisfaction ကို မြှင့်တင်နိုင်ခြင်း
Customer တွေဟာ သူတို့မှာ လိုအပ်တဲ့ ထုတ်ကုန်ကို လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ လိုအပ်တဲ့ပမာဏနဲ့ လိုအပ်တဲ့နေရာမှာ ရရှိနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ကြပါတယ်။ အားကောင်းတဲ့ Supply Chain တစ်ခုရှိမှသာ ဒါတွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ Customer တွေ တောင်းဆိုတဲ့အခါ ပစ္စည်းတွေကို အချိန်မီ ပေးနိုင်မယ်၊ အရည်အသွေး ကောင်းမွန်တဲ့ ထုတ်ကုန်တွေ ဖြစ်စေရမယ်။ ဒါမှ Customer တွေ စိတ်ကျေနပ်မှု ရရှိမှာပါ။ Customer တွေ စိတ်ကျေနပ်မှု ရှိလာတဲ့အခါ လုပ်ငန်းအပေါ် သစ္စာရှိလာပြီး ရေရှည် ဖောက်သည်တွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
3. ပြိုင်ဆိုင်မှု အားသာချက် (Competitive Advantage)
Walmart လို ကုမ္ပဏီကြီးတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အားကောင်းတဲ့ Supply Chain ကြောင့် အောင်မြင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ Walmart ဟာ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို အများအပြား ဝယ်ယူပြီး ဖြန့်ဖြူးရေးစနစ်ကို စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲတဲ့အတွက် ပြိုင်ဘက်တွေထက် ဈေးနှုန်းကို အမြဲတမ်း နိမ့်အောင် ထားနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို ထူးခြားတဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ ပြိုင်ဆိုင်မှု အားသာချက်ကို ရရှိစေပါတယ်။
ဒီအချက်တွေဟာ Supply Chain Management ဟာ လုပ်ငန်းတစ်ခုအတွက် သာမန်လုပ်ငန်းဆောင်တာတစ်ခုထက် ပိုတယ်၊ လုပ်ငန်းရဲ့ အဓိက မဟာဗျူဟာဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကုမ္ပဏီတွေဟာ ထုတ်ကုန်တွေကို ဘယ်လို ထုတ်လုပ်ရမလဲ၊ ဘယ်သူ့ဆီက ဝယ်ရမလဲ၊ ဘယ်လို ဖြန့်ဖြူးရမလဲ ဆိုတဲ့ Supply Chain ဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာတွေကို စနစ်တကျ ချမှတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ရှင်းပြချက်တွေအပြင် လက်တွေ့ကျကျ မြင်သာအောင် မြန်မာနိုင်ငံက လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ဥပမာပေးပြီး Supply Chain Management (SCM) ရဲ့ မဟာဗျူဟာပိုင်းဆိုင်ရာ အရေးပါမှုကို ရှင်းပြပေးပါမယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အဓိကပို့ကုန်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတစ်ခုကို စဉ်းစားကြည့်ရအောင်။ ဒီလုပ်ငန်းရဲ့ Supply Chain ဟာ ရိုးရှင်းတယ်လို့ ထင်ရပေမယ့် တကယ်တော့ ကုန်ကျစရိတ်၊ အရည်အသွေးနဲ့ အချိန် စတာတွေအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ မဟာဗျူဟာပိုင်းဆိုင်ရာ ကွင်းဆက်တစ်ခုပါ။
1. ကုန်ကြမ်းရရှိမှု (Sourcing)
ပြဿနာ: အထည်ချုပ်စက်ရုံတစ်ခုအတွက် အဓိက ကုန်ကြမ်းဖြစ်တဲ့ ချည်ထည် (fabric)၊ ကြယ်သီး (buttons)၊ ဇစ် (zippers) စတာတွေကို နိုင်ငံခြားကနေ တင်သွင်းရလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီကုန်ကြမ်းတွေ အချိန်မီမရောက်တာ၊ အရည်အသွေး မပြည့်မီတာ ဒါမှမဟုတ် ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်တာတွေ ဖြစ်ခဲ့ရင် ထုတ်လုပ်မှုတစ်ခုလုံး ရပ်ဆိုင်းသွားနိုင်ပါတယ်။
SCM ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ: SCM က ဒီပြဿနာကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတော့ နိုင်ငံတကာ ပေးသွင်းသူ (suppliers) တွေနဲ့ ရေရှည်လက်တွဲပြီး စနစ်တကျ ဝယ်ယူမှုစာချုပ်တွေ ချုပ်ဆိုပါမယ်။ ဥပမာ- တရုတ်၊ ဗီယက်နမ် သို့မဟုတ် ထိုင်းနိုင်ငံက ပေးသွင်းသူအများအပြားထဲကနေ အရည်အသွေးစိတ်ချရပြီး ဈေးနှုန်းသင့်တင့်တဲ့ ပေးသွင်းသူအနည်းငယ်ကို ရွေးချယ်ပြီး သူတို့နဲ့ Few Suppliers Strategy ကို ကျင့်သုံးနိုင်ပါတယ်။ ဒါမှ ကုန်ကြမ်းစီးဆင်းမှု စဉ်ဆက်မပြတ်ရှိပြီး ဈေးနှုန်းကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်ပါမယ်။
2. ထုတ်လုပ်မှု စီမံခန့်ခွဲခြင်း (Production)
ပြဿနာ: ကုန်ကြမ်းတွေ ရောက်လာပြီဆိုရင် အထည်ချုပ်စက်ရုံထဲမှာ ဘယ်လိုမျိုး အစီအစဉ်ဆွဲပြီး ချုပ်လုပ်မလဲဆိုတာက အရေးကြီးပါတယ်။ အပ်ချုပ်စက်တွေ အချင်းချင်း အလုပ်စီးဆင်းမှု မကောင်းရင်၊ အလုပ်သမားတွေ လိုအပ်တဲ့ အရေအတွက်နဲ့ မလုံလောက်ရင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနှေးကွေးပြီး အချိန်မှီ အော်ဒါမပို့နိုင်တာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
SCM ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ: SCM ဟာ ကုန်ကြမ်းလက်ခံရရှိချိန်၊ ထုတ်လုပ်မှု အစီအစဉ်နဲ့ အော်ဒါပို့ဆောင်ရမယ့်ရက်တွေကို စနစ်တကျ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်း (coordinate) ပေးပါမယ်။ ဒါမှ ပစ္စည်းအပိုတွေ မလိုဘဲ၊ ထုတ်လုပ်မှု လိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီအောင် အလုပ်သမားတွေကို ခန့်အပ်တာမျိုးတွေ လုပ်နိုင်ပြီး စက်ရုံရဲ့ လုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည် (efficiency) ကို မြှင့်တင်နိုင်ပါတယ်။
3. ဖြန့်ဖြူးခြင်းနှင့် ပို့ဆောင်ခြင်း (Distribution & Logistics)
ပြဿနာ: အထည်တွေ ချုပ်ပြီးသွားပြီဆိုရင် နိုင်ငံတကာက ဝယ်လက်တွေဆီကို အချိန်မီ ပို့နိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။ သင်္ဘော ဒါမှမဟုတ် လေယာဉ်နဲ့ပို့တဲ့အခါ လမ်းကြောင်း၊ ကုန်ကျစရိတ်၊ အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းတွေက အခက်အခဲ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
SCM ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ: SCM က ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် Logistics (သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး) လုပ်ငန်းတွေနဲ့ အကောင်းဆုံး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရှာဖွေပါမယ်။ ကုန်ကျစရိတ်အသက်သာဆုံးနဲ့ အမြန်ဆုံး လမ်းကြောင်းကို ရွေးချယ်နိုင်အောင်၊ ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းတွေကို ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားနိုင်အောင် စီမံပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါမှ ဝယ်လက်တွေဆီကို အချိန်မီ ရောက်ရှိပြီး လုပ်ငန်းရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအထည်ချုပ်လုပ်ငန်း ဥပမာကနေ တွေ့ရမှာက Supply Chain Management ဟာ ကုန်ကြမ်းဝယ်တာ၊ ထုတ်တာ၊ ပို့တာ ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို သီးခြားစီ စီမံခန့်ခွဲတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ၊ လုပ်ငန်းရဲ့ အမြတ်အစွန်း၊ ဖောက်သည် စိတ်ကျေနပ်မှု နဲ့ ရေရှည် တည်တံ့ခိုင်မာမှု ဆိုတဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေအတွက် အားလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း ချိတ်ဆက်ညှိနှိုင်းပြီး မဟာဗျူဟာကျကျ စီမံခန့်ခွဲတာဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုပါ။ ဒါ့ကြောင့် Supply Chain ကောင်းမွန်မှသာ မြန်မာနိုင်ငံလို နိုင်ငံတကာဈေးကွက်ကို မှီခိုရတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ရေရှည်အောင်မြင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
နောက် လာမယ့် အပိုင်း မှာ တော့ Supply Change Management မှာ အရေးပါတဲ့ Six Sourcing Strategies အကြောင်းကို ဆက်လက် လေ့လာကြပါမယ်။